Onze overtuigingen bepalen onze acties. Die overtuigingen vormen zich tot gewoontes en leiden tot resultaat. Om slechte gewoontes te veranderen, is het dus zaak dat we onze overtuigingen veranderen. Alleen op deze manier zijn we werkelijk in staat om problemen bij de wortel aan te pakken en blijvende veranderingen te realiseren. In dit artikel kom jij erachter hoe je in 3 simpele stappen jouw overtuigingen kunt aanpassen, waardoor jij slechte gewoontes voorgoed kunt veranderen. Klinkt te mooi om waar te zijn? Lees dan snel verder.
Het afleren van bestaande (slechte) gewoontes en het aanleren van nieuwe (goede) gewoontes, is altijd een proces van voorspelbare stappen. Inzicht in dit proces is zeer waardevol. Door het doorlopen van de drie stappen die worden omschreven in dit artikel, ontstaat verandering van gewoontes op een dieper level. Overtuigingen zijn verantwoordelijk voor acties, die zich vormen tot gewoontes en leiden tot resultaat. Door het veranderen van overtuigingen, ontstaat blijvende gedragsverandering en kun jij gemakkelijker werken aan jouw doelen.
De leerfasen van Maslow
Het afleren van ongewenst gedrag en het aanleren van nieuw gewenst gedrag, gaat altijd volgens een vast proces. Dit proces is te zien in het Leerfase-model van Maslow (1), in afbeelding 1 weergegeven.
Afbeelding 1
De eerste fase, is de fase van onbewuste-onbekwaamheid. In deze fase is men zich nog onbewust van het feit dat een bepaalde slechte gewoonte een belemmering vormt om een doel te behalen. Ook is men zich in deze fase nog niet bewust dat er mogelijk een nieuwe gewoonte moet worden aangeleerd, om een bepaald resultaat te realiseren.
De tweede fase is de fase van bewuste-onbekwaamheid. In deze fase is men zich bewust van het feit dat een bepaalde slechte gewoonte een belemmering vormt. Men is echter nog niet bekwaam om deze slechte gewoonte af te leren. Dit is een frustrerende fase, maar gelukkig komt hier in fase 3 een einde aan.
De derde fase is de fase van bewuste-bekwaamheid. In deze fase is men zich bewust van een bepaalde belemmerende gewoonte en heeft men een goede manier gevonden om deze gewoonte te “copen”. In dit geval heeft iemand een manier gevonden om zich te verzetten tegen een slechte gewoonte.
“Het aanleren van een nieuwe gewoonte begint voor iedereen op hetzelfde punt.”
De laatste fase, is de fase van onbewuste-bekwaamheid. In deze fase is de oude slechte gewoonte afgeleerd en heeft zich een nieuwe en betere gewoonte gevormd. Het uitvoeren van deze gewoonte leidt tot resultaat wat bijdraagt aan het realiseren van een gewenst doel.
Het veranderen van slechte gewoontes begint bij bewustwording
Laat duidelijk zijn: hoe groot de verandering van een bepaalde gewoonte ook is, verandering begint bij iedereen op het punt van bewustwording. Bewustwording van het feit dat een bepaalde “slechte” gewoonte niet wenselijk is om een bepaald doel te realiseren. Een voorbeeld: iemand wil graag afvallen, en komt tot de conclusie dat de gewoonte om een ongezonde afhaalmaaltijd te eten, niet bijdraagt aan zijn doel.
In dit geval is diegene bewust geworden van het probleem en onderkend dat er een slechte gewoonte veranderd moet worden om zijn doel te behalen.
De tweede stap om gewoontes te breken: Evaluatie
In de eerste stap ben je tot de conclusie gekomen dat het hebben van een bepaalde gewoonte (of het ontbreken daarvan), het behalen van een doel in de weg staat. Het is echter nog niet gelukt om deze gewoonte bij de kern te benoemen en met deze gewoonte te breken. Je bent bewust, maar nog niet bekwaam. Om van de bewust-onbekwame fase naar de bewust-bekwame fase te komen, is evaluatie nodig.
“Verander in de persoon die jij moet worden, om jouw doelen te realiseren.”
Evaluatie van:
- Het doel of de gewenste uitkomst
- De persoon die je wil of moet worden om dit doel te realiseren
- De huidige situatie/de huidige belemmerende gewoonte(s).
- De toekomstige situatie.
- Mogelijk aanwezige belemmerende overtuigingen waarop bestaande slechte gewoontes zijn gebaseerd.
- De weg naar de toekomstige situatie.
Evaluatie is zéér belangrijk om effectieve acties te bedenken die gewoontes veranderen. Door middel van evaluatie breng je in kaart welke huidige gewoontes het behalen van het doel in de weg staan en op welke overtuigingen deze gewoontes zijn gebaseerd. Evaluatie leidt tot acties, waarmee je slechte gewoontes kunt veranderen.
Op een dieper level wordt er in deze stap bepaalt welke persoon jij moet worden om een doel te behalen. De persoon die jij op dit moment bent gaat jouw doelen niet waarmaken. Daar is verandering voor nodig. Veranderingen van overtuigingen, acties en gewoontes. Onze overtuigingen bepalen namelijk wie we zijn. Dat is bepalend voor de acties die wij uitvoeren, welke zich vormen tot gewoontes en leiden tot resultaat.
Heb je bepaald welke slechte gewoontes veranderd moeten worden? Dan kun je overgaan tot acties!
De laatste stap om gewoontes te veranderen; Actie!
Tijd om de moves te maken die tijdens de evaluatie zijn bedacht. Zonder daadwerkelijke actie is het niet mogelijk om de gewenste slechte gewoontes te veranderen. Toch is dit vaak wel de meest lastige stap.
Een paar tips om gemakkelijker actie te ondernemen (3):
- Focus op jouw toekomstige zelf; Maak een lijst met pluspunten die de nieuwe gewoontes jou gaan opleveren. In combinatie met visualisatie kun je dit effect versterken. Meer over de manier waarop visualisatie jou gaat helpen bij het bereiken van doelen, kun je lezen in dit artikel.
- “Turn off the past”; Laat gewoontes, gedrag en overtuigingen achter je die niet (meer) dienen. Je kunt dit proces versnellen door middel van meditatie. Lees hier meer over de effecten van mediteren.
- Maak prioriteit van verandering
Het proces van gewoonteverandering kost tijd. Het afleren van slechte gewoontes en het aanleren van nieuwe gewoontes gaat niet zonder slag of stoot. Er vindt geregeld een terugval plaats en het kost kracht om weer op het goede pad te komen. Daarnaast kan het even duren voordat merkbare resultaten zich aantonen. Beide gegevens kunnen leiden tot demotivatie. Tenslotte wil je vaak te graag en te snel, waardoor je het jezelf lastig maakt en te grote stappen in één keer wil nemen. Hou daar rekening mee!
“Het aanleren van nieuwe gewoontes hoeft geen moeite te kosten.”
De valkuilen wekken de indruk dat het een zware opgave is om slechte gewoontes te veranderen. Dit is in sommige gevallen waar, maar je kunt het jezelf of een ander in ieder geval gemakkelijker maken door het toepassen van de volgende strategieën:
- Deel het aanleren van nieuwe gewoontes op in kleine stapjes (4);
- Koppel de nieuwe gewoonte aan bestaand gedrag (5);
- Spreek openlijk over een nieuwe gewoonte (3);
- Beloon goed gedrag (5);
Het aan- of afleren van een bepaalde gewoonte, door deze op te delen in kleine stapjes, is gebaseerd op de Japanse weg van Kaizen (4). Door het aanleren van een grote gewoonte op te delen in kleine gemakkelijke dagelijkse stapjes, kost het minder wilskracht om een nieuwe gewoonte aan te leren.
“Make it so easy that you can’t say no”
Leo Babauta
Terugval als gevolg van verslapping is vaak minder groot, als je gebruik maakt van kleine stapjes. Door het bundelen van kleine stapjes, vormt zich naar verloop van tijd een juiste gewoonte.
Andere manieren om nieuwe gewoontes succesvol aan te leren, is door deze te koppelen aan bestaande gewoontes (5). Een reeds bestaande gewoonte dient op deze manier als een signaal om een actie uit te voeren, die zich vormt tot gewoonte als gevolg van herhaling. Het koppelen van een nieuw gedrag aan een bestaande gewoonte, kan makkelijk samen met de Kaizen methode worden gebruikt.
Een derde strategie om een nieuwe gewoonte aan te leren of een slechte gewoonte te veranderen, is door hier openlijk over te praten (3). Dit verhoogt de druk om een juiste gewoonte op te pakken, en jouw naasten kunnen ook motiverende woorden toespreken.
Een vierde strategie om succesvol nieuwe gewoontes aan te leren, is door goed gedrag te belonen (5). De mens doet namelijk graag dingen die hem/haar een goed gevoel geven. Dit kan iets simpels zijn als een persoonlijk compliment.
Door het toepassen van de strategieën, kun je leren om te gaan met een slechte gewoonte, door een coping mechanisme te ontwikkelen. Een coping mechanisme is een manier om een slechte gewoonte tegen te gaan. Dit coping mechanisme kan zich als gevolg van herhaling vormen tot een nieuwe gewoonte. Door met één of meerdere acties of gedragingen een oplossing te vinden voor een slechte gewoonte, maakt je de stap van bewust-onbekwaam naarbewust-bekwaam.
Wanneer de oude slechte gewoonte is vervangen voor nieuwe en betere gewoonte, bevind je je in de laatste fase van het Maslow-model. De fase van onbewuste-bekwaamheid.
In 3 simpele stappen slechte gewoontes veranderen
Door het doorlopen van de 3 simpele stappen kun je slechte gewoontes effectief veranderen. Als gevolg worden doelen effectiever en makkelijker gerealiseerd.
De eerste stap in dit proces is bewustwording. Bewustwording van een belemmerende gewoonte die het realiseren van een doel in de weg staat. En bewustwording dat je deze gewoonte wil aanpakken. Door middel van bewustwording, maakt je de stap onbewust-onbekwaam naar bewust-onbekwaam-
De tweede stap is evaluatie. Evaluatie van het huidige doel, een evaluatie van de huidige situatie en belemmerende gewoonte(s), een analyse van de persoon die je moet worden om het gewenste doel te realiseren, een evaluatie van de gewenste situatie en de te nemen stappen.
De derde stap in het aanleren van nieuwe gewoontes is daadwerkelijke actie. Acties die in stap 2 zijn bepaald en waarmee je slechte gewoontes gaat veranderen. Door het ondernemen van actie kom je in de bewust-bekwame fase. Vanaf dit moment heb je de juiste acties gevonden om de slechte gewoonte te onderdrukken.
Om acties uiteindelijk succesvol tot nieuwe gewoontes te brengen, kunnen verschillende strategieën worden toegepast. je kunt het leerproces opdelen in kleine stappen, nieuwe acties koppelen aan bestaande gewoontes, jezelf openlijk over jouw intenties uitspreken en jezelf belonen voor goed gedrag. Op basis van deze actie(s) ga je nieuwe gewoontes vormen, waardoor de laatste fase van het Maslow-leermodel wordt bereikt: de fase van onbewuste bekwaamheid.
“Het veranderen van gewoontes is gebaseerd op twee acties”
- Kies de persoon die jij wilt zijn
- Bewijs jezelf met acties, dat jij deze persoon daadwerkelijk bent
Wil jij in 6 maanden meer progressie realiseren dan ooit en de basis leggen voor het behalen van jouw beste fysiek ooit? Kijk dan hier voor meer informatie over Online Coaching.
Bronnen
- Maslow, A.H., (1954), Motivation and Personality, (1 ed.), Amerika, Addison-Wesley Educational Publishers Inc.
- Mijn Doelen Stellen, De leerfasen van Maslow. Geraadpleegd van: https://mijndoelenstellen.nl/oplossingen/de-leerfasen-van-maslow/
- Prochaska, J., Norcross, J. & Diclemente, C., (1998), Changing for good (1e ed.), New York, Amerika, HarperCollins Publishers Inc.
- Mauer, R., (2014), One Small Step Can Change Your Life: The Kaizen Way, New York, Amerika, Workman Publishing
- Clear, J., Transform Your Habits (2e ed.)
Gerelateerde artikelen
Wat is het Circadiaans Ritme?
Hoe snel verlies je spieren en kracht wanneer je niet kunt trainen?
Het verschil tussen Whey, Isolaat of Caseïne eiwitpoeder?
Plan direct je gratis intake gesprek met mij.
Boek hieronder een gesprek in met mij voor jouw gratis intake. Wij kijken samen waar je nu staat, waar je heen wilt en wat de meest effectieve manier is om daar te komen.